Stropy i elementy żelbetowe
Strop pełni wiele funkcji. Może on być zadaszeniem pomieszczenia znajdującego się poniżej, będąc jednocześnie podstawą podłogi piętra wyższego lub dachem (stropodach). Strop często będzie połączony z balkonem, i będzie stanowił jego integralną część. Funkcją stropu jest usztywnienie budynku, a także uniemożliwienie rozprzestrzenienia się pożaru. Wybierając rodzaj stropu należy wziąć pod uwagę następujące parametry:
- wytrzymałość, musi przenosić obciążenia, być solidny, nie pękać,
- tłumienie hałasu, na co również wpływ ma warstwa posadzkowa układana na stropie,
- termoizolacyjność, co w szczególności ma znaczenie przy stropodachach, którymi również będą tarasy nad częścią mieszkalną,
- łatwość montażu, szczególnie w przypadku budowy systemem gospodarczym.
Jest kilka najpopularniejszych rodzajów stropów:
- stropy drewniane, stropy najczęściej stosowane w budynkach o konstrukcji szkieletowej, ale także w budynkach parterowych, gdzie poddasze nie jest zagospodarowane lub pełni jedynie rolę strychu. Podłogę wykonuje się z desek lub płyt OSB. Uzyskanie dobrej izolacji akustycznej w przypadku takiego rozwiązania jest jednak trudne. Przy tego rodzaju stropach mocno utrudnione, a nawet niewskazane jest montowanie ogrzewania podłogowego, czyli obecnie najpopularniejszej formy;
- stropy na belkach stalowych, stropy wykonane z ceowników i dwuteowników stalowych, pomiędzy które montuje się płyty żelbetowe lub płyty z cegły, stropy stosowane dawniej, obecnie raczej od nich się odchodzi,
- stropy ceramiczno – stalowe, system, w którym stosuje się żebra żelbetowe lub inne prefabrykowane belki, zapełniając je pustakami ceramicznymi. Są to stropy dosyć grube, coraz mniej popularne z uwagi, iż wymagają dodatkowego szalowania i zalania występujących pustek,
- stropy gęstożebrowe, podobnie jak w przypadku stropów ceramiczno – stalowych są to stropy powstałe z kilku elementów, w tym prefabrykowanych belek i pustaków (np. keramzytowych), wymagają podparcia podczas betonowania i szalowania pustych miejsc. Ilość potrzebnych szalunków jest jednak dużo mniejsza niż w przypadku stropów żelbetowych. Obecnie po stropach żelbetowych, najpopularniejszy rodzaj stropów. Wymaga dokładnego przemyślenia rozmieszczenia ścianek działowych na stopie, gdyż w tych miejscach wstawia się dodatkowe wsporniki. Strop dosyć gruby,
- stropy monolityczne, obecnie najpopularniejszy i najbardziej solidny rodzaj stropu. Jego wykonanie wymaga jednak postawienia szalunków, którymi nie każda firma budowlana dysponuje. Czas realizacji będzie dłuższy niż w przypadku stropów systemowych. Sprawna ekipa jest w stanie wykonać taki strop na budynku o powierzchni 200 m2 w około tydzień. Z racji wiązania betonu istnieje jednak konieczność pozostawienia szalunków, na co najmniej 2 tygodnie (po tym czasie rozbieranie musi odbywać w porozumieniu z kierownikiem budowy, przy jednoczesnym podpieraniu żelbetu do momentu uzyskania pełnego wiązania). Stropy z racji na wysoką sztywność i odporność na chwilowe przeciążenia stosowane zarówno w budownictwie jedno-, jaki wielorodzinnym. Wykonuje się go poprzez rozłożenie prętów zbrojeniowych w określonych rozstawach przewidzianych przez projekt, zazwyczaj taki strop ma dwie warstwy zbrojenia. Na koniec zalewany betonem, strop stosunkowo cienki (zazwyczaj 15 - 18 cm).
Warto na etapie stropu przewidzieć wykonanie ewentualnych przepustów, np. pod instalacje, rekuperację itd. W późniejszym etapie każdy otwór to koszt nawet kilkuset złotych.
Schody. Obecnie najpopularniejszą metodą wykonania schodów wewnątrz budynku są schody żelbetowe. O ile przestrzeń na to pozwala, można je wykonać wraz ze stropem monolitycznem, co w późniejszym etapie budowy ułatwia prace, ze względu, na to, że nie trzeba wnosić materiałów na wyższe kondygnacje po drabinie. Inną kwestią jest to, że podczas wykończenia budynku wykonanie schodów jest kosztowne. Przy schodach żelbetowych można spokojnie z nich korzystać, zbierając fundusze na obłożenie ich np. drewnem. Inną metodą jest pozostawienie otworu w stropie na schody wykonane na zamówienie, np. w całości z drewna czy ze stali. Istnieją również schody prefabrykowane, jednak są stosowane w budownictwie wielorodzinnym, gdzie deweloper zamawia większą ilość takich stopni. Są to prefabrykaty żelbetowe.
Na etapie schodów warto zastanowić się, czy grubość warstw posadzkowych na piętrze jest wystarczająca. Większość projektów przewiduje 5 cm styropianu pod posadzką piętra, co może być niewystarczające do zmieszczenia wszelkich instalacji, szczególnie w przypadku krzyżowania się instalacji wod.-kan. z rekuperacją czy klimatyzacją. Ma to znaczenie przy ustalaniu wysokości poszczególnych stopni.
Na etapie budowy stropu, spotkamy również inne elementy żelbetowe. Pełnią one ważną rolę wzmocnienia konstrukcji, przenoszenia obciążeń, gdy chcemy usunąć ścianę nośną, nad dużymi otworami okiennymi, czy pełnią niekiedy funkcję ozdobną. Możemy wyróżnić następujące elementy żelbetowe:
- podciągi,
- nadciągi,
- słupy,
- trzpienie,
- nadproża.
Są to różnego rodzaju belki, słupy, wymagające szalowania, konkretnego przygotowania odpowiednich prętów zbrojeniowych, ich połączenia i zalania betonem (często można to wykonać zalewając strop). Od ich ilości, złożoności i skomplikowania, a także wielkości i długości zależy cena postawienia budynku. W przypadku nadproży korzystniejszą opcją, o ile zezwala na to projekt jest zastosowanie nadproży prefabrykowanych. Nie zawsze jednak jest to możliwe ze względu na ograniczenia elementów prefabrykowanych.
Wieńce. Są to elementy żelbetowe zwieńczające ściany, pełniące funkcję podparcia pod kolejne warstwy, np. strop i ściany lub dach, a także scalające warstwy poniżej. Zazwyczaj zbrojenie wieńców wygląda podobnie do zbrojenia ław fundamentowych (4 pręty główne łączone za pomocą strzemion). Możemy wyróżnić następujące wieńce:
- stropowe – ukryte w stropie, czyli wieńce, których nie widać, mieszczą się w grubości stropu, przebiegając nad ścianami nośnymi, zalewane ze stropem,
- stropowe – opuszczone, czyli wieńce, których wysokość będzie wyższa niż wysokość stropu, wymagają dodatkowego szalowania wewnątrz budynku, zalewane ze stropem,
- dachowe, wraz z trzpieniami (lub bez) scalają ścianę kolankową, lub ściany poddasza tworząc podstawę pod dach, często montuje się w nich tzw. szpilki gwintowane, do których przykręca się murłatę,
- skośne ścian szczytowych, pełnią funkcję scalenia ścian szczytowych, ich ochrony przed uszkodzeniem przez silny wiatr, niekiedy pełnią również funkcję podparcia pod niektóre elementy dachu.